سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور

به گزارش روابط عمومی اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مرکزی به نقل از خبرگزاری ایسنا، رسول شمسی با اشاره به اینکه نزولات آسمانی منشاء منابع آبی زیرزمینی علی‌الخصوص قنوات هستند، اظهار کرد: حیات قنوات ارتباط مستقیمی با بارش ها دارد و از آنجاکه بارش‌های زمستانی بسیار محدودی به ثبت رسید، لذا میزان توان آبدهی قنوات کاهش یافته که این امر، ضرورت استفاده بهینه از منابع آبی را دو چندان می‌کند.

وی با تاکید بر اینکه قنات یک موجود زنده است، افزود: منابع آبی موجود در قنات مانند خونی است که در رگ‌های انسان در جریان است و آب در قنات موجب می‌شود تا زندگی در آن به لحاظ رطوبت موجود، تبادل رطوبت و ... در جریان باشد و وقتی که آبدهی یک قنات کاهش پیدا می‌کند امکان از بین رفتن آن بیشتر می‌شود، براین اساس باید اقدامات مرمت و احیای قنوات از طریق منابع دولتی و ... بطور مستمر انجام شود.

شمسی با اشاره به وجود ۴۱۰۰ رشته قنات در استان مرکزی گفت: در حال حاضر ۲۸۱۳ رشته قنات در استان با دبی‌های مختلف از پنج لیتر در ثانیه تا ۱۵۰ لیتر در ثانیه دایر است و با توجه به دبی که دارند اراضی تحت شرب خود را مشروب کرده اند و اکثر معیشت مردم در روستاها وابسته به آب قنوات است.

وی با اشاره به اینکه در سال جاری ۲۶ میلیارد تومان اعتبار ملی بلاعوض دولتی با مشارکت مردم برای لایروبی و مرمت قنوات تخصیص یافته است، افزود: با جذب خیرین در حوزه آب به همراه تخصیص اعتبارات دولتی، در سال جاری ۱۳۸ رشته قنات لایروبی و بازسازی شده است. گرچه هنوز قنوات دیگری وجود دارند که نیازمند لایروبی و بازسازی هستند اما محدودیت اعتبارات مانع از این کار می‌شود.

وی با اشاره به تخصیص ۲۳ میلیارد تومان اعتبار استانی برای لایروبی و حفظ وضعیت موجود سایر قنوات استان گفت: خوشبختانه در چند سال گذشته با تلاش‌های صورت گرفته اجازه داده نشد قناتی در استان خشک شود و اگر قناتی در استان خشک شده مربوط به دهه گذشته بوده که دلیل آن رها شدن عملیات لایروبی و مرمت بوده است.

شمسی به آفاتی که متوجه قنوات است نظیر ریزش، تخریب و ... اشاره کرد و گفت: وقتی با انجام اقداماتی نظیر ساخت‌وسازهای غیرمجاز در کنار کوره‌های قنوات و ... به حریم قنوات تجاوز شود موجب تخریب قنوات شده و آسیب جدی به آنها وارد می‌کند، همچنین اجرای پروژه‌های عمرانی نظیر فیبرنوری و زیرساختی در شهرهایی نظیر اراک و تفرش در حریم قنوات مشاهده شده که بر تخریب آنها تاثیرگذار است. شناسایی مسیر قنوات و تلاش برای حفظ حریم آن مسئله مهمی است که در دستور کار جهاد کشاورزی قرار دارد.

وی با تاکید بر لزوم حفظ حریم قنوات به ویژه توسط جوامع روستایی گفت: با تخصیص اعتبارات دولتی و استانی و نیز جذب خیرین و مشارکت مردم تلاش شده است که وضعیت موجود قنوات حفظ و از تجاوز به حریم آنها جلوگیری شود.

شمسی بیان کرد: برای ۲۸۱۳ رشته قنات دایر در استان مرکزی بالغ بر سه هزار کیلومتر کوره در زیر زمین وجود دارد. تلاش بسیاری زیادی برای احداث این تعداد قنات از گذشته های دور صورت گرفته است و این در حالی است که با اعتبارات امروزی، امکان احداث حتی یک رشته قنات وجود ندارد براین اساس لازم است که وضعیت موجود این تعداد قناتی که برای احداث آنها زحمات زیادی توسط گذشتگان کشیده شده است، حفظ شود.